Baza wiedzy

EOSC - European Open Science Cloud - Europejska Chmura Otwartej Nauki - ekosystem środowisk, złożonych z różnych infrastruktur, służącym do przechowywania i przetwarzania wyników badań naukowych zgodnie z założeniami otwartej nauki w UE.

Dokument Agreement on Reforming Research Assessment - ogłoszony został 20 lipca 2022 r. w wyniku współdziałania EUA (European University Association), Science Europe i Komisji Europejskiej. Bezpośrednim wynikiem tego dokumentu jest zainicjowany proces tworzenia Koalicji na rzecz wdrożenia tego porozumienia (CoARA – Coalition for Advancing Research Assessment), co stało się punktem wyjściowym głębokiej reformy całego modelu ocen w nauce i ewaluacji instytucji nauki. Istotą tego procesu reform jest przyjęcie modeli Otwartej Nauki jako podstawowej zasady kształtującej cały system badań naukowych i edukacji akademickiej w Unii Europejskiej. Oznacza to głębokie zmiany struktur decyzyjnych nie tylko na poziomie Unii Europejskiej jako całości, ale także nieuchronne procesy dostosowawcze w krajach członkowskich. Jedną z głównych konsekwencji tych zmian będzie transformacja struktury całego procesu realizacji badań naukowych, a dokładniej miejsca etapów komunikacji naukowej w cyklu badawczym jako jego integralnych składowych. Wiąże się to z naturą całej transformacji cyfrowej jako generatora zmian w nauce. W szczególności, publikacje naukowe przestają pełnić rolę domykającą proces tworzenia nowych wartości poznawczych, a stają się jednym z etapów tego procesu. Przekłada się to na zmianę optyki oceny wartości publikacji naukowych: nie wystarczą tradycyjne narzędzia bibliometryczne, wywodzące się z czasu komunikacji analogowej, konieczne zaczyna być wprowadzanie wielowymiarowych miar dynamicznych, a to oznacza w szczególności nieadekwatność klasycznego modelu recenzowania (Peer Review).

Otwarta nauka (ang. Open Science) to ruch obejmujący m.in. otwarty dostęp do publikacji, zasobów edukacyjnych, danych badawczych, oprogramowania. Otwarta nauka definiuje sposób prowadzenia badań i udostępniania ich wyników, w celu zapewnienia najszerszego dostępu i możliwości ich ponownego wykorzystania. 

Otwarte dane badawcze (ang. Open Research Data – ORD) stanowią element ruchu Open Access (OA), który jest realizowany poprzez stosowanie zasad otwartej nauki, otwartego publikowania i otwartej komunikacji naukowej. Idea ORD obejmuje dane badawcze, czyli wszelkie materiały pozyskane i/lub wytworzone w trakcie projektu badawczego, zmierzającego do otrzymania oryginalnych wyników naukowych.